Νέες Τεχνολογίες

Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών – GIS

Ο αρχαιολογικός χώρος στο Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης είναι μία από τις λίγες περιπτώσεις ενεργών ανασκαφών στις οποίες λαμβάνει χώρα ένα δυναμικό πρόγραμμα ψηφιοποίησης τα τελευταία 14 χρόνια.

Η διαδικασία ψηφιοποίησης (που εκτελέστηκε με διάφορα προγράμματα Computer Aided Design) έχει δημιουργήσει μία ολοκληρωμένη ψηφιακή αποτύπωση του τοπίου και της αρχιτεκτονικής του αρχαιολογικού χώρου, παρέχοντας υψηλής ποιότητας τοπολογικούς χάρτες και αρχιτεκτονικά σχέδια.

Τα προϊόντα αυτής της ψηφιοποίησης έχουν εξελιχθεί σε ψηφιακό αρχείο των διαφόρων σταδίων της ανασκαφής και είναι συνεχώς ανανεώσιμα με νέα δεδομένα και ευρήματα.Ωστόσο, η πιο σημαντική πτυχή της διαδικασίας ψηφιοποίησης είναι ότι μας επέτρεψε να κερδίσουμε για πρώτη φορά μια συνολική προοπτική του χώρου και μας έδωσε την απαραίτητη βάση για να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο, στην πραγματοποίηση μία GIS βάσης δεδομένων.  Στην περίπτωση της Πανεπιστημιακής Ανασκαφής στο Καραμπουρνάκι, ένας από τους αρχικούς μας ερευνητικούς στόχους ήταν να βρούμε έναν τρόπο συσχέτισης του αρχιτεκτονικού χώρου με ευρήματα, ιδιαίτερα κεραμικά.Οι δυνατότητες που προσφέρουν οι χωρικές βάσεις δεδομένων και οι τεχνικές οπτικοποίησης υψηλής ποιότητας υπόσχονται κάτι πιο περίπλοκο και ευέλικτο από έναν απλό χάρτη διανομής. Ο πειραματισμός που κάναμε τα τελευταία δύο χρόνια με διαφορετικές πλατφόρμες GIS (καταλήγοντας στον open acess QGIS) έδειξαν ότι ένα νέο διαδραστικό / δυναμικό ερευνητικό εργαλείο έχει προκύψει που μπορεί να επιτρέψει στους χρήστες και τους ερευνητές να κάνουν ερωτήσεις, να ανακτήσουν δεδομένα παράγοντας υψηλής2D ή 3D απεικονίσεις.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι καταφέραμε:

  • να ελέγξουμε τη συγκέντρωση της κεραμικής και να αποκαλύψουμε πιθανές περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος
  • να έχουμε μία μια σαφή εικόνα της διανομής διαφορετικών τύπων κεραμικής και να αποκαλύψετε πιθανούς πυρήνες κατοίκηση
  • να παράγουμε χάρτες διανομής κεραμικής για διαφορετικές χρονικές περιόδους
  • να κάνουμε ερωτήσεις σχετικά με συγκεκριμένους τομείς, ανακτώντας τις απαντήσεις στη φόρμα των χαρτών διανομής 2D και 3D
  • να αναπτύξουμε  έναν τρόπο για να οργανώσουμε καλύτερα την έρευνα και μελέτη επιμέρους χώρων (πχ εσωτερικό κτιρίων)
  1. Το πρόγραμμα ψηφιοποίησης και GIS της ανασκαφής συνεχίζεται με τη χρήση του open acess QGIS αλλά και των νέων δυνατοτήτων που προσφέρουν open access προγράμματα όπως το Unity.         

Β. Ευαγγελίδης

Οι δημοσιεύσεις που αφορούν τη συνεργασία των νέων τεχνολογιών με την αρχαιολογία στην ανασκαφή στο Καραμπουρνάκι είναι οι παρακάτω:

D. Tsiafakis, V. Evangelidis, G. Pavlidis, N. Tsirliganis, C. Chamzas, “Digitization and Archiving of Archaeological Sites: The Karabournaki Case”, στο Novel Technologies for Digital Preservation, Information Processing and Access to Cultural Heritage Collections, 21st- 22nd May 2004, “Ormylia” Art Diagnosis Centre, Sacred Convent of the Annunciation, Ormylia-Greece, Information booklet and book of Abstracts σ. 20-22.

D. Tsiafakis, N. Tsirliganis, G. Pavlidis, V. Evangelidis, C. Chamzas, “Karabournaki–Recording the Past: Digitization of an Archaeological Site”, Proceedings of EVA 2004: Conference of Electronic Imaging and the Visual Arts, March 25 – April 2 2004, Florence, Italy, eds. V. Cappellini, J. Hemsley (Bologna 2004), 232-237 pdf.

Δ. Τσιαφάκη, «Καραμπουρνάκι 2003: Εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας στις ανασκαφικές έρευνες του αρχαίου οικισμού», Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη 17, 2003 (Θεσσαλονίκη 2005), 205-212 pdf.

D. Tsiafakis, V. Evangelidis, “GIS as an Interpretative Tool in Greek Archaeological Research” in Proceedings of the GIS Research UK 14th Annual Conference, GISRUK 2006, 5th-7th April, 2006, School of Geography, University of Nottingham, Great Britain, eds. G. Priestnall & P. Aplin, The University of Nottingham 2006, 328-333 pdf.

D. Tsiafakis, A. Tsompanopoulos, G. Pavlidis, N. Tsirliganis, V. Evangelidis, C. Chamzas, “Archiving Cultural Objects in the 21st century: Pottery from Karabournaki” στο Common Ground: Archaeology, Art, Science, and Humanities, Proceedings of the XVI International Congress of Classical Archaeology, Boston August 23-26, 2003, επιμ. C. Mattusch, A.A. Donohue, A. Brauer (Οxford 2006), 419-423 pdf.

I. Tsionas, D. Tsiafakis, N. Tsirliganis, V. Tsioukas, “3D GIS for the Archeological Excavation at Karabournaki, Thessaloniki”, Proceedings of International Workshop on ‘Spatial Information for Sustainable Management of Urban Areas’ Mainz, Germany, 2 – 4 February 2009 (ηλεκτρονική δημοσίευση πρακτικών)

D. Tsiafaki, A. Koutsoudis, F. Arnaoutoglou, N. Michailidou, Virtual reassembly and completion of a fragmentary drinking vessel”, Virtual Archaeology Review, 7 (15): 67-76, 2016. http://dx.doi.org/10.4995/var.2016.5910

D. Tsiafaki, A. Koutsoudis, F. Arnaoutoglou, A. Michailidou, “Kantharos. From a buried fragment to the virtual artefact”, ARQUEOLÓGICA 2.0 – 8th International Congress Advanced 3D documentation, modelling and reconstruction of cultural heritage objects, monuments and sites, 5 – 7 Sept. 2016 Campus de Vera, Universitat Politècnica de València, Valencia, España.

D. Tsiafaki, A. Koutsoudis, F. Arnaoutoglou, A. Michailidou, “Kantharos: the visualisation of an ancient Greek vase”, Guides to good practice in documentation of cultural heritage assets, International Scientific Conference, COSCH, COST Action TD1201, Monday, 10th–Tuesday, 11th October 2016, Mainz, Germany.

3D Ψηφιοποίηση

Τρισδιάστατη αποκατάσταση αρχαίων αντικειμένων

Καρποδόχη

Κάνθαρος

  • Kantharos – Virtual Reasssembly and Completion – COST-Action TD 1201 (COSCH)

Οινοχόη

Όλπη

Αμφορέας

Εφαρμογές GIS σε αρχαιολογική ανασκαφή